Terwijl de vierde golf van COVID-besmettingen ons land treft, zijn twee ziekenhuisdirecteurs, Philippe Leroy (CHU St-Pierre) en Vic de Corte (Clinique St-Jean), ingegaan op de uitnodiging van Melchior Wathelet (CEO van ZORGI) om in de studio’s van Roularta lessen te trekken uit de Corona-crisis. Het debat belichtte het buitengewone aanpassingsvermogen van het ziekenhuispersoneel (verplegend en niet-verplegend personeel), dat in grote mate heeft bijgedragen tot de veerkracht van de Belgische ziekenhuizen tijdens deze crisis. Andere uitdagingen doemen echter al aan de horizon op: cyberveiligheid, ziekenhuisnetwerken, enz. Om deze met dezelfde doeltreffendheid en inzet aan te pakken, hebben de deelnemers aan het debat een aantal wegen aangegeven.
De Belgische ziekenhuissector, die in de loop der jaren met talrijke uitdagingen werd geconfronteerd (financiering, gebrek aan personeel, verouderd regelgevend kader, enz.), heeft blijk gegeven van een aanpassingsvermogen dat hem in staat heeft gesteld de hevigste golven van de COVID-crisis met succes te doorstaan. Naast deze structurele uitdagingen en de COVID-crisis zijn er echter ook steeds meer in het oog springende uitdagingen, zoals cyberveiligheid en de oprichting van ziekenhuisnetwerken.
Op basis van de bevindingen van de enquête over de wijze waarop niet-gezondheidswerkers in ziekenhuizen op de crisis hebben gereageerd, zich hebben aangepast en deze hebben ervaren, hebben de deelnemers aan het debat gewezen op manieren om toekomstige uitdagingen met meer sereniteit tegemoet te treden.
De dynamiek voor de toekomst behouden
Volgens de cijfers van de enquête is 90% van de niet-gezondheidswerkers in ziekenhuizen van mening dat “hun instelling en afdeling tijdens de gezondheidscrisis ‘vrij goed’ of ‘zeer goed’ hebben gefunctioneerd. Een vaststelling die onze deelnemers in verrukking bracht en Philippe Leroy (CHU St-Pierre) ertoe aanzette het ziekenhuispersoneel lof toe te zwaaien: “In twee weken tijd zijn de meeste ziekenhuizen van het land veranderd in machines voor de verzorging van COVID-patiënten. Dit reactievermogen was mogelijk dankzij de inzet en het harde werk van al het ziekenhuispersoneel, zowel verplegend als niet-verplegend“, zegt hij.
Desondanks zegt 62% van de ondervraagde personeelsleden in de enquête dat zij te maken hebben met meer beroepsmatige stress. Volgens de directeur van het CHU St-Pierre kan deze extra stress gedeeltelijk worden toegeschreven aan een toenemend verlies van zingeving bij het personeel. De oorzaak? De structurele en terugkerende dimensie van de uitdagingen van de sector, zoals de financiering, het regelgevend kader, de ziekenhuisnomenclatuur…Volgens Vic de Corte, directeur van de Clinique St-Jean, is het herstel van de betekenis een echte uitdaging die het mogelijk zou maken te profiteren van een grote troef die eigen is aan de sector van de gezondheidszorg: de inzet en de betrokkenheid van het personeel. In sommige opzichten heeft de COVID-crisis binnen de zorginstellingen een positieve impuls gegeven aan de invoering van nieuwe instrumenten en processen, zoals telewerken of teleconsultatie. Door het zorgpersoneel zin en visie te geven, zouden zij hier ten volle van kunnen profiteren.
Een kader en financiering voor innovatie
De COVID-crisis heeft ziekenhuizen ertoe aangezet snel te reageren om noodsituaties het hoofd te bieden. Het CHU St-Pierre heeft op zijn binnenplaats in tenten een aparte noodstroom opgezet; de Clinique St-Jean heeft in enkele dagen tijd een test- en vaccinatiecentrum georganiseerd. Buiten een crisiscontext hebben ziekenhuizen vandaag noch het regelgevingskader, noch de financiering om de uitdagingen van de ziekenhuissector volledig aan te pakken. De deelnemers aan het debat waren het unaniem eens over de noodzaak van een grondige herziening van de financiering van ziekenhuizen – met name voor IT-projecten – en van het regelgevingskader.
Begeleiden van verandering als sleutel tot succes
Zoals Melchior Wathelet,CEO van ZORGI, bij de afsluiting van het debat zei: “Gezien de uitdagingen waarmee wij vandaag worden geconfronteerd, zijn de informaticatools (Elektronisch Patiëntendossier, administratief beheer van het traject van de patiënt, apotheek, logistiek en financieel beheer, enz.) uiteraard een formidabele hefboom voor de sector, maar de menselijke factor is van doorslaggevend belang om de toegevoegde waarde van onze oplossingen optimaal te kunnen benutten. Het is niet voldoende om software ter beschikking van het ziekenhuispersoneel te stellen. Wij moeten ervoor zorgen dat het goed wordt begrepen en goed wordt gebruikt, zodat het zin heeft, dat het voor de gebruikers een echte oplossing is en geen last. Dit vereist een betere ondersteuning van de invoering van deze instrumenten en van de verandering”. Vic De Corte voegde hieraan toe dat “het communiceren van deze cultuur van verandering een noodzakelijke stap is om positief te kunnen reageren op alle uitdagingen waarmee het ziekenhuis van morgen zal worden geconfronteerd. Want als er één ding is dat nooit zal veranderen, dan is het verandering…”
(Her)bekijk het Roularta debat
